Ekmek, birçok ülkenin yemek kültüründe olduğu gibi Türk mutfağında da oldukça önemli bir yere sahip. Başta kahvaltı olmak üzere, günlük beslenme alışkanlıklarında büyük yeri olan ekmeğin tazesi ne kadar makbulse, bayatı da o kadar kullanışlı olabiliyor. İşte bayatlayan ekmeklerinizi değerlendirirken israfın da önüne geçmenizi sağlayacak bayat ekmek tarifleri.
1. Baharatlı Kruton
Uç kısımlarını alıp kabuklarını soyduğunuz 2 diş sarımsağı keskin bir bıçağın tersiyle ezip oldukça küçük küpler halinde doğrayın. Hafif kalın dilimlenmiş 4 dilim tam buğday ya da köy ekmeğini küçük küpler halinde kesin. 3 dal taze kekiğin yapraklarını ayıklayın. 4 yemek kaşığı zeytinyağı, sarımsak küpleri, yarım tatlı kaşığı kurutulmuş fesleğen ve bir çay kaşığı pul biber ilavesiyle karıştırın. Ekmek küplerini hazırladığınız zeytinyağlı karışımla harmanlayıp yağlı kağıt serili fırın tepsisine alın. Önceden ısıtılmış 200 derece fırında, hafif renk alıp kuruyana kadar kızartın. Fırından çıkartıp oda sıcaklığında soğuttuğunuz krutonları, ağzı sıkıca kapalı cam bir kavanoza alıp çorba ve sulu yemeklerle servis etmek üzere saklayın.
2. Ekmek Pizza
Pizza sosunu hazırlamak için kabuklarını soyduğunuz 4 adet orta boy domatesi iri küpler halinde doğrayın. 2 yemek kaşığı domates salçası, 1 çay kaşığı kekik, 2 silme tatlı kaşığı fesleğen ve 2 çay kaşığı tuz ilave ettiğiniz domates küplerini mutfak robotunda püre haline getirin. Hazırladığınız sosu, yatay olarak kestiğiniz ekmeklerin üzerine sürün. Kenarlarına da biraz oda sıcaklığında bekletilmiş tereyağı dokundurmayı unutmayın. Sırayı bozmayacak şekilde 100 gram mozzarella peyniri, 100 gram sucuk, 100 gram salam, 100 gram jambon dilimleri, 100 gram rendelenmiş kaşar peyniri ve 2 yemek kaşığı doğranmış siyah zeytini de ekmek dilimlerinin üzerine serpiştirin. Ekmek pizzanızı önceden ısıtılmış 200 derecelik fırına verin ve üzerindeki kaşar peyniri kızarmaya başlayana kadar pişirin. Kaşarları kızaran pizzanızı fırından alıp, üzerine ufaladığınız 100 gram beyaz peyniri serpiştirin ve tekrar fırına sürün. Beyaz peynir eridiğinde pizzanız hazır demektir!
3. Ekmek Çanağında Yumurta
3 adet küçük boy yuvarlak ekmeğin üst kısmını kapak şeklinde kesin. İç kısımlarını bir kaşık yardımıyla çıkartın. Uç kısımlarını alıp ortadan ikiye kestiğiniz 2 adet yeşil biberi yarım ay şeklinde kesin. Ayıklanmış 2 dal taze soğanı ince ince doğrayın. 2 yemek kaşığı zeytinyağı ve 1 yemek kaşığı tereyağını küçük bir sos tenceresinde kızdırın. Sırasıyla yeşil biber ve taze soğanları katıp orta ateşte, kısa bir süre soteleyin. Yarım çay kaşığı tuz ve yarım çay kaşığı taze çekilmiş karabiber ekleyip ocaktan alın. Soğuması için kısa bir süre beklettiğiniz yeşil biberli karışıma 1 su bardağı rendelenmiş kaşar peyniri ekleyip karıştırın. Hazırladığınız peynirli karışımı ekmek içlerine paylaştırın. Her ekmeğin içine bir adet yumurta kırın. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında, yaklaşık 20 dakika yumurtalar katı bir kıvam alana kadar pişirin. Fırından çıkardığınız sıcak ekmek çanaklarını, çok ince kıyılmış taze soğan ve maydanoz ile süsleyerek sevdiklerinizle paylaşın. Afiyet olsun!
4. Fırında Ekmek Dilimleri
Üzerlerini nemli bir bezle sildiğiniz 4 adet kültür mantarını sap kısımlarını alarak ince ince dilimleyin. Ardından 8 adet kiraz domatesi de ortadan ikiye kesin. Ayıklanmış 4 dal maydanoz yaprağını ince ince kıyın. Bir kasenin içerisinde 2 yemek kaşığı zeytinyağı, yarım çay kaşığı tuz, yarım çay kaşığı kekik ve yarım çay kaşığı taze çekilmiş karabiberi güzelce karıştırın. Hazırladığınız karışıma 2 yemek kaşığı dilimlenmiş zeytin ve mantarları ilave edin. Tüm malzemeleri 4 dilim tam buğday ekmeğinin üzerine yayıp domatesleri ilave edin. Yağlı kağıt serili fırın tepsisi üzerine yerleştirdiğiniz ekmek dilimlerini önceden ısıtılmış 200 derecelik fırında 10 dakika kadar pişirin. Kızarmaya başlayan ekmek dilimlerinin üzerine 1 su bardağı rendelenmiş kaşar peyniri serpin ve 10 dakika kadar pişirmeye devam edin. Pişirme işleminin sonunda fırından çıkardığınız ekmek dilimlerinin üzerine daha önceden kıydığınız maydanoz yapraklarını serpiştirin.
5. Yumurtalı Ekmek
1 adet bayat ekmeği başparmak kalınlığında dilimlere ayırın. 4 adet yumurtayı geniş bir kasenin içerisinde çırpın. Çırptığınız yumurtalara yarım çay kaşığı tuz, yarım çay kaşığı karabiber, yarım çay kaşığı kekik, yarım çay kaşığı nane ve yarım çay kaşığı pul biber ekleyerek çırpmaya devam edin. Tavayı orta-yüksek ateşte kızdırın. 3 yemek kaşığı ayçiçek yağını ekleyip yağın kızmasını bekleyin. Ekmek dilimlerini yumurta karışımına önlü arkalı batırın. Yumurtalı ekmek dilimlerini hemen tavaya alıp pişirmeye başlayın. Her iki tarafını da altın sarısı renk alana kadar pişirin. Bir kağıt havlunun üzerinde 1 dakika kadar dinlendirdikten sonra servis edin.
6. Ekmek Tatlısı
Kabuk kısımları hafif sertleşmiş ve bayatlamaya yüz tutmuş 8 dilim köy ekmeğini önceden ısıtılmış fırında 5-10 dakika kadar kızartın. 4 adet yumurtayı derin bir kaba kırın. ¾ su bardağı süt, 3 yemek kaşığı toz şeker ve yarım çay kaşığı tarçın ilavesiyle çırpın. Ekmek dilimlerini ve çeyrek su bardağı file bademi sıvı harca ekleyerek oda sıcaklığında 15-20 dakika kadar bekletin. Kabuğunu soyduğunuz 3 adet orta boy şeftaliyi iri parçalar halinde doğrayın. Isıya dayanıklı fırın kabını tereyağıyla yağlayıp üzerine toz şeker serpin. Sütlü ve yumurtalı harcı içine çeken ekmek dilimlerini birbiri üzerine gelecek şekilde fırın kabına yerleştirin. Ekmek dilimlerinin arasına şeftali parçalarını yerleştirmeyi unutmayın. Tatlınızın üzerine çeyrek su bardağı file badem serpiştirin, ardından önceden ısıtılmış 180 derecelik fırında 35-40 dakika kadar pişirin. Fırından çıkardığınız tatlıyı soğumaya bırakın ve soğuduğunda üzerine pudra şekeri ilave ederek servis edin.
7. Köfte
1 adet büyük boy soğanın kabuklarını soyun ve incecik, minik küpler halinde doğrayın. Bir bayat ekmeğin ⅓’ünün içini suyun içinde beklettikten sonra sıkarak suyunu süzdürün. Derin bir kabın içine ıslatılmış bayat ekmek içini, soğanı, 1 diş rendelenmiş sarımsağı, 500 gram yağlı dana kıymayı, 4 yemek kaşığı zeytinyağını ve 1 adet yumurtayı alın. Tüm malzemeler birbirine geçene kadar yaklaşık 8-10 dakika kadar güzelce yoğurun. Ardından 1 tatlı kaşığı karabiber, 1 çay kaşığı toz kırmızı biber, 1 çay kaşığı kimyon ve 1 tatlı kaşığı tuzu ilave ederek birkaç dakika daha yoğurun. Yoğurduğunuz köftelerden ceviz büyüklüğünde parçalar alın ve uzunlamasına şekiller vererek yuvarlayın. Bir tepsiye aralıklarla dizin ve üzerini streç filmle kapatın. Buzdolabında 30 dakika kadar dinlendirin.Tavanın içerisine yarım su bardağı sıvı yağı aktarın ve kızdırın. Dinlenen köftelerinizi kızgın yağda arkalı önlü kızartın. Kızarttığınız köfteleri kağıt havlu serdiğiniz bir tabağın üzerine alın ve fazla yağlarından süzdürün. Ardından tabaklara servis edebilirsiniz.
Afiyet olsun!
